H γλωσσική επαφή, ως διαχρονικό, καθολικό φαινόμενο που προκύπτει από την αλληλεπίδραση μεταξύ διαφορετικών λαών ή εθνοτικών ομάδων, είναι σύμφυτη με την ίδια την ύπαρξη της γλώσσας. Δεν υπάρχει γλώσσα, ζωντανή ή νεκρή, χωρίς ενδείξεις δανεισμού, χωρίς επιρροές από κάποια άλλη, λεξιλογικές ή δομικές/γραμματικές. «Όλες οι γλώσσες διαμορφώθηκαν και διαμορφώνονται –σε όλα τα επίπεδά τους- από τη συνάντησή τους, ισότιµη ή ανισότιµη, µε άλλες γλώσσες», γράφει ο Α.-Φ. Χριστίδης. Ειδικά σήμερα, στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, η γλωσσική ποικιλότητα και η πολυγλωσσία αποτελούν συνήθη κοινωνιογλωσσική συνθήκη, καθώς οι περισσότεροι άνθρωποι στον κόσμο μιλούν παραπάνω από μία γλώσσες, επηρεάζοντας την ίδια την εξέλιξη των γλωσσικών συστημάτων. 

Η ελληνική γλώσσα στη μακρά ιστορική της διαδρομή αναδείχθηκε πρωτοπόρος στη γλωσσική επαφή, τόσο ως γλώσσα-πηγή, από την οποία έχουν δανειστεί χιλιάδες λέξεις οι υπόλοιπες γλώσσες, ιδιαίτερα σε τομείς όπως η επιστημονική ορολογία, όσο και ως γλώσσα-στόχος, ενσωματώνοντας και αφομοιώνοντας λεξήματα από τις γλώσσες με τις οποίες συνυπήρξε ή επηρεάστηκε ανά τους αιώνες. Η Ελληνική, φορέας ενός πολιτισμού ανοικτού, παγκοσμιοποιημένου, επιδραστικού, ουδέποτε φοβήθηκε το μπόλιασμα· ομοίως και οι ομιλητές της, διασκορπισμένοι ανά την οικουμένη, πάντοτε προσαρμόζονταν στα νέα γλωσσικά και πολιτισμικά συγκείμενα, διατηρώντας παράλληλα την επαφή τους με τη μητέρα πατρίδα και με την ελληνική γλώσσα. 

Το 11ο Διεθνές Θερινό Πανεπιστήμιο «Ελληνική Γλώσσα, Πολιτισμός και ΜΜΕ», που θα διεξαχθεί στη Βοστώνη μεταξύ 24-29 Μαΐου 2025, με την υποστήριξη του Κέντρου Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης (Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ.) του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, φέρνει στο προσκήνιο την ελληνική γλώσσα της απανταχού ομογένειας ως Γλώσσα Πολιτισμικής Κληρονομιάς (ΓΠΚ), δηλαδή ως γλώσσα που ομιλείται σε διασπορικές κοινότητες από τους μετανάστες και τα παιδιά τους, ή ευρύτερα από δίγλωσσους ομιλητές, που ομιλούν μεν τη γλώσσα της πλειονότητας, αλλά ταυτόχρονα γνωρίζουν σε κάποιο βαθμό και χρησιμοποιούν σε συγκεκριμένες περιστάσεις τη γλώσσα που ομιλείται στη χώρα από όπου μετανάστευσαν οι ίδιοι ή οι πρόγονοί τους. Έτσι και οι Έλληνες του εξωτερικού και οι απόγονοί τους με το πέρασμα του χρόνου έχουν ενσωματωθεί στις χώρες υποδοχής τους, δεν  λησμονούν όμως την ελληνική γλώσσα ως μέρος της πολιτισμικής τους κληρονομιάς και της ταυτότητάς τους.

Επιπλέον, η εφετινή θεματική «Ομογενειακά ΜΜΕ: Προκλήσεις και προοπτικές» αναδεικνύει τον κρίσιμο ρόλο που διαδραματίζουν τα ομογενειακά ΜΜΕ της Αμερικής, της Ευρώπης, της Αυστραλίας, της Ασίας και της Αφρικής στην προβολή της ελληνικής γλώσσας και του πολιτισμού ανά την υφήλιο, ιδιαίτερα στις κοινότητες των Ελλήνων της διασποράς, καθώς με άρθρα, εκπομπές και δημοσιεύσεις στα Ελληνικά δίνουν τη δυνατότητα στους ομογενείς να έρθουν σε επαφή με τη μητρική τους γλώσσα, να εξασκηθούν σε αυτήν και να την κρατήσουν ζωντανή. Ακόμη περισσότερο, συνδέουν τους ομογενείς με τις ρίζες τους, ενημερώνοντάς τους για τα τεκταινόμενα στην Ελλάδα, αλλά και ενδυναμώνοντας τη μετοχή τους στην ελληνική κοινωνικοπολιτισμική πραγματικότητα. Και φυσικά, συμβάλλουν στην αύξηση της διεθνούς πολιτιστικής επιρροής της χώρας μας.   

Η Βουλή των Ελλήνων συστρατεύεται σε αυτή την αξιέπαινη προσπάθεια ενίσχυσης της ελληνομάθειας του απόδημου Ελληνισμού μέσω της διά βίου μάθησης, θέτοντας τη διοργάνωση υπό την αιγίδα της. Το δίκτυο από εξέχοντες διεθνείς φορείς της εκπαίδευσης, του πολιτισμού και των μέσων ενημέρωσης που ενεργοποιεί το Δ.Θ.Π. «Ελληνική Γλώσσα, Πολιτισμός και ΜΜΕ» είναι πραγματικά ευρύ: η συμμετοχή διευθυντών και δημοσιογράφων των ελληνικών ομογενειακών μέσων από την Αμερική, την Ευρώπη, την Αυστραλία, την Ασία και την Αφρική, καθώς και πανεπιστημιακών δασκάλων και ερευνητών από ελληνικά και ξένα Πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα, διανοούμενων και καλλιτεχνών εγγυάται μια πολύπλευρη και δυναμική προσέγγιση μιας σειράς θεμάτων, όπως είναι η διεθνής παρουσία των μέσων ενημέρωσης της διασποράς, η προσφορά τους στον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό και στη διάδοση και διάσωση της ελληνικής γλώσσας, οι αναπαραστάσεις της Ελλάδας στα ομογενειακά μέσα ενημέρωσης, οι δυνατότητες συμπράξεων στο πλαίσιο ενός παγκόσμιου φόρουμ ελληνικών ομογενειακών μέσων ενημέρωσης. 

Θερμά συγχαρητήρια αξίζουν στην ιδρύτρια και επιστημονική υπεύθυνη του Προγράμματος, κ. Νικολέττα Τσιτσανούδη-Μαλλίδη, Καθηγήτρια Γλωσσολογίας και Ελληνικής Γλώσσας του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών και Κοσμήτορα της Σχολής Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, για τη συνεπή δέσμευσή της σε μια επιτυχημένη ακαδημαϊκή διοργάνωση, που πραγματοποιείται επί σειρά ετών, αναγόμενη πλέον σε θεσμό. 

Κλείνοντας, μπορεί η ελληνική γλώσσα να διαθέτει ποσοτικά λιγότερους φυσικούς ομιλητές από άλλες, «κυρίαρχες» γλώσσες της εποχής, το συγκριτικό της πλεονέκτημα, όμως, είναι ότι αποτελεί παγκόσμια πολιτιστική αξία, με αδιάσπαστη συνέχεια προφορικής εκφοράς 40 αιώνων, γραπτή παρουσία τουλάχιστον 28 αιώνων και γραμματειακή παράδοση με παγκόσμια επιρροή. Όπως γράφει ο Roderick Beaton στο έργο του Η Ελλάδα: Βιογραφία ενός σύγχρονου έθνους (Αθήνα, 2021), «Η ελληνική γλώσσα, όπως κανένας άλλος γλωσσικός πολιτισμός, έχει αποτελέσει τη βάση του δυτικού κόσμου και έχει αντέξει στον χρόνο, αφήνοντας το αποτύπωμά της σε κάθε σημαντική περίοδο της ιστορίας της Ευρώπης και της Μεσογείου». Αυτή τη γλώσσα, είτε ως μητρική, είτε ως δεύτερη/ξένη γλώσσα, είτε ως γλώσσα πολιτισμικής κληρονομιάς, σε όλες τις εκφάνσεις και τις ποικιλίες της, αξίζει να υποστηρίξουμε τη διδασκαλία και να καλλιεργήσουμε τη χρήση της με κάθε τρόπο και μέσο, συμβάλλοντας έτσι στη γλωσσική και πολιτισμική παρακαταθήκη της Ανθρωπότητας.